Płace na syna z pierwszego małżeństwa alimenty w wysokości 600 zł miesięcznie. Syn ma już 21 lata, do niedawna studiował na Politechnice , niestety nie zaliczył trzeciego roku . Miał przystąpić do egzaminów poprawkowych ale po prostu przerwał studia i już prawie pół roku siedzi całe dnie w domu nie podjął pracy ani nie myśli o powrocie na studia chociażby na innym kierunku. Dodam że syn jest zdrowy. Ja mam na utrzymaniu partnerkę i dwóje dzieci z drugiego związku. Jak długo będę musiał płacić alimenty na syna? Kiedy wygasa obowiązek alimentacyjny?

Należy podkreślić, iż w świetle obowiązującego prawa w Polsce zasądzony obowiązek alimentacyjny rodziców nie wygasa z urzędu w chwili, gdy dziecko staje się pełnoletnie i ma nawet możliwość samodzielnego utrzymywania się. Należy pamiętać, że aby rodzic mógł uchylić się od płacenia alimentów na dorosłe dziecko musi złożyć pozew do Sądu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Warto wskazać datą nawet wsteczną, od której naszym zdaniem alimenty się już dziecku nie należą. Za datę taką można uznać np. początek roku akademickiego kiedy dziecko nie podjęło nauki a miało taką możliwość lub dzień podjęcia pracy zarobkowej.

Co do zasady zgodnie z treścią art. 133 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Zgodnie z utrwalonym w doktrynie prawa cywilnego poglądem: „(…) Art. 133 k.r.o. reguluje przede wszystkim obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka. Ustawodawca uprzywilejowuje taki obowiązek alimentacyjny w porównaniu z innymi obowiązkami. Po pierwsze, jest to obowiązek wobec dziecka, które „nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie”. (…) Po drugie, dziecko uprawnione jest do świadczeń alimentacyjnych niezależnie od tego, czy znajduje się w niedostatku. Po trzecie, rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, ale wyłącznie względem dziecka pełnoletniego, czyli dziecka, które ukończyło lat 18 (art. 10 § 1 k.c.) lub też zawarło wcześniej małżeństwo (art. 10 § 2 k.c.), przy spełnieniu dodatkowych przesłanek określonych w art. 133 § 3 k.r.o. (…)”.1

Z przedstawionej przez Pana sytuacji wynika, że Pana syn, nie podejmuje jakichkolwiek starań aby znaleźć pracę, a co za tym idzie usamodzielnić się finansowo. Nie jest to wynikiem kontynuowania nauki albo chorobą, bowiem Pana syn przerwał studia i jest osobą zdolną do pracy. Mamy tu do czynienia z osobą pełnoletnią, która podejmując minimalny wysiłek mogłaby się samodzielnie utrzymywać. Pan natomiast ma na utrzymaniu jeszcze dwójkę dzieci oraz partnerkę.

W przedstawionej sytuacji zaistniała zmiana stosunków, przez co należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Zmiana stosunków jest to innymi słowy zmiana okoliczności, mających bezpośredni wpływ na istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego. Bowiem w chwili zasądzenia alimentów Pana syn był małoletni, uczył się i nie miał możliwości samodzielnego utrzymania się. Obecnie ma taką możliwość, tylko nie chce z niej korzystać.

Mając na uwadze powyższe, w zaistniałej sytuacji może Pan wystąpić z pozwem przeciwko synowi o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Opłata od pozwu na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t.) uiszcza się w wysokości 5 % wartości przedmiotu sporu. Wartością przedmiotu sporu w sprawie o uchylenie obowiązku alimentacyjnego jest wysokość rocznych alimentów ( 12 krotność zasądzonych alimentów).