Pytanie: Od kilku lat pracowałam w polskiej państwowej firmie. Ponieważ męczyła mnie monotonia ( ci sami ludzie te same sprawy ) Zastanawiam się nad zmianami . Znalazłam ofertę pracy na podobnym stanowisku ale w pokrewnej branży. Przeszłam wszystkie szczeble rozmów kwalifikacyjnych i dostałam wzór umowy o pracę. Martwią mnie jednak dwa zapisy umowy. W jednym z punktów jest zapisany obowiązek zachowania tajemnicy handlowej , zapisów ksiąg rachunkowych , projektów marketingowych w czasie trwania stosunku pracy ale także po rozwiązaniu stosunku pracy przez okres 5 lat z którego wynika zakaz ujawniania tych informacji jakimkolwiek osobą trzecim . A w innym punkcie zatytułowanym – zakaz konkurencji jest bardzo ogólny zapis z którego wynika zakaz prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ale bez podania okresu jego obowiązywania. Czy te zapisy oznaczają ,że przez 5 lata po rozwiązaniu nie będę mogła pracować w swoim zawodzie ani prowadzić działalności gospodarczej. Nie ukrywam ,że w przyszłości chciałabym wykorzystać swoje doświadczenie zawodowe w swojej firmie

Pani pytanie dotyczy tak naprawdę dwóch spraw często mylonych– obowiązku zachowania tajemnicy służbowej oraz tzw. zakazu konkurencji – bardzo popularnego w niektórych zawodach.
Trzeba podkreślić, że do podstawowych obowiązków pracownika należy dbanie o dobro zakładu pracy poprzez m.in. zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Rozszerzeniem tego obowiązku jest umowa o zakazie konkurencji ale warunkiem dla jej skuteczności jest zachowanie formy i warunków określonych w Rozdziale IIa – Zakaz konkurencji Kodeksu pracy.

Po pierwsze bardzo ważne jest zachowanie formy pisemnej umowy o zakazie konkurencji, o pod rygorem jej nieważności. Umowa o zakazie konkurencji jest to odrębna umowa w której w określonym zakresie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność.  Jak wynika z powyższego trzeba określić zakres zakazu – czy dotyczy prowadzenia działalności gospodarczej czy tylko zawarcia umowy o pracę lub innej umowy cywilnoprawnej. Zakaz konkurencji dotyczy także przypadków , gdy pracodawca i pracownik mający dostęp do szczególnie ważnych informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę.

W umowie o zakaz konkurencji określa się także okres obowiązywania zakazu konkurencji oraz wysokość odszkodowania należnego pracownikowi od pracodawcy. Przy czym odszkodowanie, nie może być niższe od 25% wynagrodzenia otrzymanego przez pracownika przed ustaniem stosunku pracy ( liczy się okres odpowiadający okresowi obowiązywania zakazu konkurencji) Warto pamiętać, że odszkodowanie może być wypłacane w miesięcznych ratach lub od razu w całości. Zakaz konkurencji, przestaje obowiązywać przed upływem terminu, na jaki została zawarta umowa przewidziana w tym przepisie, w razie ustania przyczyn uzasadniających taki zakaz lub niewywiązywania się pracodawcy z obowiązku wypłaty odszkodowania. Warto pamiętać ,że umowa działa w obie strony Pracodawca, który poniósł szkodę wskutek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji przewidzianego w umowie, może dochodzić od pracownika wyrównania tej szkody.

Podsumowując przy takim brzmieniu zapisów Pani przyszłej umowy o pracę może być mowa jedynie o wypełnianiu przez Panią podstawowych obowiązków pracownika – tj. o dbaniu o dobro zakładu pracy poprzez m.in. zachowanie w tajemnicy informacji, których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę. Ponieważ pracodawca nie określił ani zakresu , ani czasu trwania zakazu konkurencji ani wysokości odszkodowania– będzie mogła Pani podjąć pracę u konkurencji lub otworzyć działalność gospodarczą. Oczywiście nie powinna pani wykorzystywać danych stanowiących tajemnicę handlową pochodzących od byłego pracodawcy aby nie narazić się na odpowiedzialność odszkodowawczą na zasadach ogólnych.

Agnieszka Malczyk z Kancelarii Adwokackiej Agnieszka Malczyk