Pytanie: Dwa lata wraz z mężem przenieśliśmy się z miasta na wieś zakupiliśmy gospodarstwo rolne, które planowaliśmy przekształcić w gospodarstwo agroturystyczne. Włożyliśmy w to przedsięwzięcie dużo własnej pracy – ale aby otworzyć dla gości jeszcze trzeba czasu i pieniędzy. Niestety życie pokrzyżowało nasze plany. Mąż 8 miesięcy temu został potracony przez pijanego kierowcę i zginął. Nie jestem sama w stanie dokończyć inwestycji ani zajmować się gospodarstwem. Mieliśmy z mężem – Syna , który ma obecnie ma 12 lat więc też nie jest w stanie mi pomagać w pracy na roli. Zastanawiam się nad sprzedażą gospodarstwa. I tu rodzą się pytania : Czy muszę przeprowadzać sprawę spadkową po mężu ? Ile to może trwać? Czy mogę sama za syna (który jest jeszcze nie pełnoletni oraz pozostaje pod moją opieką i na moim utrzymaniu zadecydować o majątku?

Jak wynika z przedstawionych przez Panią informacji, jedynymi spadkobiercami po mężu, jest Pani i małoletni syn. Mając na uwadze powyższe będzie Pani dziedziczyła w synem w ½ części każdy.

W odpowiedzi na Pani pytania – aby swobodnie rozporządzić majątkiem w tym sprzedać nieruchomość konieczne jest przeprowadzenie postępowania spadkowego. Ma Pani dwie możliwości . Pierwsza to złożyć wniosek o stwierdzenie nabycia spadku po mężu w Sądzie Rejonowym (właściwym ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania męża) albo udać się do notariusza w celu sporządzenia aktu poświadczenia dziedziczenia.

Pierwsze rozwiązania (postępowanie sądowe) zajmie więcej czasu, od kilku tygodni do kilku miesięcy – z uwagi na oczekiwanie na wyznaczenie terminu posiedzenia a to z kolei zależy od ilości spraw w danym Sądzie. Argumentem przemawiającym za tym rozwiązaniem są koszty takiego postępowania – 50 zł opłaty sądowej od wniosku oraz koszty związane z zebraniem potrzebnych dokumentów ( akty urodzenia pana i syna , akt małżeństwa oraz akt zgonu męża)
W przypadku wizyty u notariusza oszczędza Pani czas, jednak koszty takie postępowania będą wyższe – poza opłatami związanymi z zebraniem niezbędnych dokumentów dojdzie kwota sporządzenia samego aktu poświadczenia dziedziczenia według taksy notarialnej.

Kolejnym krokiem aby sprzedać nieruchomość będzie złożenie wniosku do Sądu Rodzinnego o uzyskanie zgody na sprzedaż gospodarstwa, bowiem z faktu, że Pani syn jest małoletni i sprawuję Pani nad nim opiekę nie wynika, że może Pani sama zadecydować o sprzedaży gospodarstwo rolnego, które będzie stanowić Waszą współwłasność.

Sprzedaż nieruchomości (gospodarstwa rolnego ) w orzecznictwie oraz w doktrynie uznawana jest za czynność przekraczającą zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego. Dlatego też w zaistniałej sytuacji będzie Pani potrzebował zgody Sądu na dokonanie takiej czynności. Wniosek o zezwolenie na dokonanie czynności przekraczającej zwykły zarząd majątkiem małoletniego należy złożyć we właściwym Sądzie Rejonowym.

Wyżej opisana sprawa o uzyskanie takiej zgody powinna zająć do około pięciu – sześciu miesięcy razem z uprawomocnieniem się postanowienia o zezwoleniu na dokonanie czynności przekraczającej zakres zwykłego zarządu majątkiem małoletniego. Na potrzeby postępowania Sąd wyznaczy kuratora dla Pani małoletniego syna, aby działał w jego imieniu chronić „interesów” małoletniego, przy czym może pani kogoś zaproponować – może to być członek rodziny.
Mając zgodę na dokonanie w/w czynności będzie mogła Pani sprzedać gospodarstwo rolne.