Pytanie: Jestem od 15 lat rozwiedziony . Przy czym 2 lata temu zawarłem nowy związek małżeński . Z pierwszą żoną mam 1 córkę przy czym córka jest już pełnoletnia, wyjechała na studia do Poznania i studiuje zaocznie. Mieliśmy z pierwszą żoną taki układ ,że oprócz alimentów zawsze dodatkowo pomagałem jeśli były jakieś dodatkowe wydatki. Niestety moja sytuacja finansowa zmieniła się – straciłem pracę a nowo otwarta przeze mnie firma nie jest jeszcze dochodowa . Mam też duże wydatki bo z 2 go małżeństwa urodziły mi się bliźniaki. Obecnie nie stać mnie na alimenty dla córki , która od jakiegoś czasu nawet pracuję i zaczęła dobrze zarabiać . Czy mogę po prostu przestać płacić alimenty na córkę? Boję się jednak konfliktu gdyż córka nie zbyt dobrze przyjęła wiadomość o swoich przyrodnich braciach.

Co do zasady w świetle obowiązującego prawa obowiązek alimentacyjny rodziców nie wygasa z urzędu w chwili, gdy dziecko jest pełnoletnie i ma możliwość samodzielnego utrzymywania się.

Konieczne jest złożenie pozwu o uchylenie obowiązku alimentacyjnego z podaniem daty, od której naszym zdaniem alimenty się już dziecku nie należą. Za datę taką można uznać np. dzień podjęcia pracy zarobkowej.

Zgodnie z treścią art. 133 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego (tekst jedn. Dz. U. z 2012 r., poz. 788 ze zm., zwanej dalej „k.r.o.”), rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie, chyba że dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania. Poza powyższym wypadkiem uprawniony do świadczeń alimentacyjnych jest tylko ten, kto znajduje się w niedostatku. Rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.

Odnosząc powyższe do Pana sytuacji, może Pan wystąpić z wnioskiem o uchylenie obowiązku alimentacyjnego, bowiem sytuacja w jakiej się Pan znalazł sprawia, że nie może Pan ponosić bez uszczerbku dla swojej nowej rodziny ciężaru świadczeń alimentacyjnych, a ponadto fakt, iż córka jest pełnoletnia studiuje i pracuje może wskazywać, iż jest w stanie się samodzielnie utrzymywać.

Zgodnie z utrwalonym w doktrynie prawa cywilnego poglądem: „(…) Art. 133 k.r.o. reguluje przede wszystkim obowiązek alimentacyjny rodziców względem dziecka. Ustawodawca uprzywilejowuje taki obowiązek alimentacyjny w porównaniu z innymi obowiązkami. Po pierwsze, jest to obowiązek wobec dziecka, które „nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie”. (…) Po drugie, dziecko uprawnione jest do świadczeń alimentacyjnych niezależnie od tego, czy znajduje się w niedostatku. Po trzecie, rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych, ale wyłącznie względem dziecka pełnoletniego, czyli dziecka, które ukończyło lat 18 (art. 10 § 1 k.c.) lub też zawarło wcześniej małżeństwo (art. 10 § 2 k.c.), przy spełnieniu dodatkowych przesłanek określonych w art. 133 § 3 k.r.o. (…)”.1

W przedstawionej sytuacji zaistniała zmiana stosunków, przez co należy rozumieć okoliczności istotne z punktu widzenia ustawowych przesłanek obowiązku alimentacyjnego i jego zakresu. Zmiana stosunków jest to innymi słowy zmiana okoliczności, mających bezpośredni wpływ na istnienie i zakres obowiązku alimentacyjnego. Bowiem w chwili zasądzenia alimentów Pana córka była małoletnia i nie miał możliwości samodzielnego utrzymania się. Obecnie ma taką możliwość i z niej korzysta.

Mając na uwadze powyższe, w zaistniałej sytuacji powinien Pan wystąpić z pozwem przeciwko córce o uchylenie obowiązku alimentacyjnego. Opłata od pozwu na podstawie art. 13 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.2014.1025 j.t.) uiszcza się w wysokości 5 % wartości przedmiotu sporu.