Pytanie:Wraz z bratem jestem współwłaścicielką domu jednorodzinnego . Na parterze moja matka prowadziła zakład fryzjerski ale po jej śmierci właściwie od kilku lokal był nie używany. Ponieważ w tym domu mieszkamy niedawno rozmawiałam z bratem że chciałabym zrobić remont i powiększyć mieszkanie o „ lokal”. Brat na początku się zgodził ale dwa tygodnie temu zaproponowałaby aby „lokal” przeznaczyć na salon kosmetyczny –jego córka niedawno skończyła szkołę kosmetyczną . Brat mówi, że ma prawo decydować jako współwłaściciel Nie podoba mi się ten pomysł bo chciałabym spokojnie mieszkać – nie chcę aby obcy ludzie się kręcili blisko mojego mieszkania. Brat powiedział , że jeśli się nie zgodzę to nie będzie się w ogóle dokładał do utrzymania i remontów domu ( dach , piec) . Czy ja mam prawo odmówić bratu prowadzenia działalności gospodarczej i czy on ma prawo odmówić opłacania połowy opłat. Nie ukrywam, że sama nie jestem w stanie przeprowadzić wszystkich koniecznych remontów.
Jak wynika z przedstawionego stanu faktycznego jest Pani współwłaścicielką nieruchomości w częściach ułamkowych jak stanowi bowiem art. 195 kc własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Każdy ze współwłaścicieli jest uprawniony do współposiadania rzeczy wspólnej oraz do korzystania z niej w takim zakresie, jaki daje się pogodzić ze współposiadaniem i korzystaniem z rzeczy przez pozostałych współwłaścicieli. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Natomiast do rozporządzania rzeczą wspólną oraz do innych czynności, które przekraczają zakres zwykłego zarządu, potrzebna jest zgoda wszystkich współwłaścicieli. W braku takiej zgody współwłaściciele, których udziały wynoszą co najmniej połowę, mogą żądać rozstrzygnięcia przez sąd, który orzeknie mając na względzie cel zamierzonej czynności oraz interesy wszystkich współwłaścicieli.
Odnosząc się do stanu faktycznego uruchomienie działalności gospodarczej na terenie nieruchomości będącej przedmiotem współwłasności niewątpliwie jest czynnością przekraczającą zakres zwykłego zarządu i ma pani pełne prawo nie wyrazić zgody zwłaszcza Natomiast Pani brat ma uprawnienie do wystąpienia o zgodę sadu na prowadzenie tej działalności.
Współwłaściciele są obowiązani solidarnie ponosić niezbędne nakłady na utrzymanie przedmiotu nieruchomości w dobrym stanie . Każdy ze współwłaścicieli może wykonywać wszelkie czynności i dochodzić wszelkich roszczeń, które zmierzają do zachowania wspólnego prawa. Oznacza to, iż jeśli brat nie będzie współfinansował utrzymania nieruchomości w zakresie opłat , podatków a nawet niezbędnych remontów – Będzie Pani miała prawo żądać od niego zwrotu tych wydatków.
W przypadku utrzymującego się konfliktu może okazać się ,że jedynym wyjściem z sytuacji będzie zniesienie współwłasności. Jak bowiem wynika z art. 210 kc Każdy ze współwłaścicieli może żądać zniesienia współwłasności. Każdy ze współwłaścicieli może żądać, ażeby zniesienie współwłasności nastąpiło przez podział rzeczy wspólnej, chyba że podział byłby sprzeczny z przepisami ustawy lub ze społeczno-gospodarczym przeznaczeniem rzeczy albo że pociągałby za sobą istotną zmianę rzeczy lub znaczne zmniejszenie jej wartości. Warto pamiętać , że roszczenie o zniesienie współwłasności nie ulega przedawnieniu
Porady prawnej udzieliła Adwokat Agnieszka Malczyk z Kancelarii Adwokackiej Agnieszka Malczyk ul. Berezyńska 26/5 Warszawa, tel. kom 500 112 479 –Adwokat Agnieszka Malczyk; adres e-mail Kancelarii: biuro@kancelariamalczyk.pl;